Eerder dit jaar werd in debatcentrum De Balie in Amsterdam de conferentie 'Utopian Practices' georganiseerd (o.a. door TAGC), over de relatie tussen kunst, design en wetenschap. Een van de interessantste onderdelen van deze conferentie was een performance van kunstenares Nicoline van Harskamp.
In de performance zouden luisteren en de werking van het geheugen centraal staan. Wat er gebeurde was dat Nicoline stelde dat ze een actrice een verhaal zou laten voorlezen dat zijzelf had opgeschreven na een bezoek aan een conferentie van communisten in London. (Trouwens een geweldig idee, om eens op een conferentie een acteur in te huren om met veel gevoel voor theater jouw praatje te houden!)
Het verhaal dat de actrice vertelde was zeer gedetailleerd: van de aankleding van de zalen, de inhoud van de speeches, tot de houding, het kapsel en de kleding van de sprekers waarnaar ze had geluisterd. Het was duidelijk dat er van ons, de luisteraars, na afloop iets gevraagd zou worden over wat we hadden onthouden. Maar het is best pittig om een uur lang te proberen alles te onthouden wat je hoort (zeker als je als filosoof gewend bent hoofd- van bijzaken te onderscheiden en alle ruis uit praatjes weg te filteren...). Inderdaad ging de kunstenares op het einde langs met een lijst, waarop je je naam en telefoonnummer kon zetten, want om het nog moeilijker te maken, werd je pas na een paar dagen gebeld om te horen wat je onthouden had! De grens tussen kunst en psychologisch experiment was eventjes opgelost into thin air. Wat er met de telefoongesprekken vervolgens gebeurd is, weet ik trouwens niet.
Nicoline van Harskamp heeft dit jaar de Prix de Rome gewonnen, een prestigieuze aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars. Op 20 september kun je zelf een performance van haar bezoeken, gratis! In het kader van de Spinozamanifestatie in Amsterdam heeft Nicoline samen met anderen zelf een conferentie georganiseerd: 'Any Other Business.Communicative Excellence in Civil Society and Politics'. De centrale kwestie in deze conferentie: waarom mislukken zoveel politieke debatten? Handelen we liever naar onze overtuigingen dan dat we erover praten? Is vrijheid van meningsuiting hetzelfde als vrijheid?
De hele conferentie ziet eruit en voelt als een normale conferentie, en de lokatie is zelfs een prijzig conferentieoord. Het grote verschil is dat alles een script heeft: alle sprekers zijn acteurs die zich op een bepaalde manier gedragen. Een fascinerend gegeven. Wat zal dat opleveren? Ik ga in ieder geval kijken!
Op www.vanharskamp.net kun je het programma van de conferentie vinden, die op zondag 20 september tussen 13 en 19 uur zal plaatsvinden. Je kunt je gratis inschrijven voor deze conferentie bij De Balie (let op: niet de lokatie!) via balie@balie.nl.
